Feliks Pancer

pancerFeliks Pancer urodził się 27 maja 1798 roku w Bodzechowie. Naukę rozpoczął najpierw w Wąchocku a potem kontynuował w Kielcach i Krakowie. W 1815 roku rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim na wydziale filozoficznym. W 1818 roku  zapisał się do Korpusu Inżynierów Wojsk Polskich w Królestwie Polskim. Od 1818 roku brał udział w pracach nad sporządzeniem map Warszawy i okolic, za co w 1820 roku otrzymał stopień podporucznika. Od tego czasu kierował pracami technicznymi w Dyrekcji Inżynierów twierdzy Modlin. Po zbudowaniu w 1823 roku zwodzonego mostu w Zamościu awansował na stopień porucznika. W dwa lata później zbudował most drewniany zwodzony na rzece Bug wyposażając go w mechanizm zwodzący własnej konstrukcji. Był również autorem projektu jednoprzęsłowego mostu żelaznego przez Wisłę koło Warszawy.

Od 1827 roku wykładał w Szkole Aplikacyjnej Artylerii i Inżynierów w Warszawie. Uczył budownictwa lądowego i wodnego. Publikował w czasopismach naukowo technicznych m.in. na temat produkcji i zastosowania wapna hydraulicznego mającego zastosowanie przy budowie śluz. Za działalność dydaktyczną otrzymał nawet Order Św. Anny w 1829 roku.

W 1830 porzucił służbę wojskową zamierzając poświęcić się cywilnej praktyce inżynieryjnej. Wybuch powstania listopadowego pokrzyżował te plany. W czasie powstania kierował produkcją broni w Białogonie i Suchedniowie, a po klęsce powstania wraz z korpusem S. Różyckiego wyjechał do Krakowa. Wrócił do Warszawy i pracował przy Dyrekcji Generalnej Przemysłu i Kunsztów. Był członkiem Rady Ogólnej Budownictwa. Od 1838 roku był Generalnym Inspektorem Dróg i Mostów, najpierw pełniącym obowiązki a od 1841 roku zatwierdzonym na tym stanowisku.

Najsłynniejsza budowla Feliksa Pancera – Wiadukt Pancera w Warszawie

Dziełem jego życia  był zbudowany w latach 1844 -1846 tzw. Nowy Zjazd czyli układ komunikacyjny od Krakowskiego Przedmieścia przez system nasypów i siedmioprzęsłowy wiadukt ponad  ulicami Powiśla, do ówczesnego łyżwowego, a od 1864 r. do pierwszego stałego mostu w Warszawie wybudowanego przez inż Stanisława Kierbedzia. Dziś pozostała jedynie nazwa “Nowy Zjazd”. W czasie swego urzędowania zaprojektował wiele mostów, wyremontował i zmodernizował oraz umocnił brzegi Wisły. Zajmował się także teorią projektowania wiatraków, projektowaniem teleskopów, geologią, pneumatyką oraz badaniami atmosfery. Zmarł 16 marca 1851 roku. Pochowany na Powązkach w Warszawie.

Inzyniera F. Pancera niewatpliwie należy zaliczyć do grona najwiekszych polskich inżynierów XIX wieku. Jego imię upamiętnia jedna z ulic Warszawy, oraz pamiątkowa tablica na Powiślu.  Należałoby upamiętnić tego wielkiego  syna bodzechowskiej ziemi przypomnieniem jego zasług. Myślę, że budowany wiadukt na granicy Bodzechowa i Ostrowca Świętokrzyskiego mógłby nosić jego zaszczytne imię. A może  ten pomysł znalazł już realizację.

ks. Cezary Zybała

Kontakt na forum strony parafii

Bibliografia:

Jerzy Jasiuk, Z kart historii, Inżynier Pancer,Przegląd Techniczny nr 00/34-35.

Feliks Kucharzewski,Inżynier polski Feliks Pancer i jego prace, Przegląd Techniczny, 1900.

E. Szwankowski, Ulice i place Warszawy,Wydawnictwo Naukowe PWN.

Feliks Pancer (1798-1851), Okolicznościowa biografia, PTTK Oddział w Ostrowcu Św.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Feliks-Pancer

Inżynier polski Feliks Pancer i jego prace